I. Śnieżyce
Silny wiatr w połączeniu z temperaturą powietrza tylko nieco poniżej 0°C może mieć taki sam skutek, jak stojące powietrze o temperaturze poniżej
-30° C. Może być to przyczyną odmrożenia i wychłodzenia organizmu.
Odmrożenie - jest skutkiem oddziaływania zimna (choć niekoniecznie mrozu!). W wyniku odmrożenia mogą wystąpić trwałe uszkodzenia najbardziej narażonych odmrożeniem części ciała. Typowymi objawami tego urazu są: znaczne wychłodzenie, zaczerwienienie, utrata czucia oraz bladość palców rąk i nóg, nosa, małżowin usznych.
Wychłodzenie - jest stanem, gdy temperatura wewnętrzna ciała spada poniżej 35°C. Objawami wychłodzenia są: zaburzenia świadomości do śpiączki włącznie, powolna mowa, poczucie wyczerpania, zaburzenia mowy, senność.
Jeżeli u kogoś podejrzewane jest wystąpienie odmrożenia lub wychłodzenia rozpocznij powolne ogrzewanie osoby i poszukaj natychmiastowej pomocy medycznej. Rozpocznij od ogrzewania torsu tej osoby. Zdejmij przemarznięte ubranie, ułóż osobę na suchej tkaninie i okryj całe ciało kocem, folią aluminiową - ogrzewaj go własnym ciałem. Nie uznawaj pochopnie osoby wyziębionej za zmarłą, przed próbą reanimacji.
Przy odmrożeniach kończyn, zanurz je w letniej wodzie o temperaturze ciała zdrowego człowieka. Na inne odmrożone części ciała nakładaj ciepłe (nie gorące!) okłady.
Nie podawaj osobie dotkniętej odmrożeniem lub wychłodzeniem alkoholu, w szczególności gdy nie ma możliwości zapewnienia jej ciepłego schronienia.
Unikaj podawania kawy ze względu na zawartość kofeiny, nie podawaj żadnych leków, bez dodatkowych wskazań.
Bądź przygotowany na wystąpienie śnieżyc, zawiei i zamieci !
1. W czasie opadów pozostań w domu.
2. Jeżeli musisz wyjść na zewnątrz ubierz się w ciepłą odzież wielowarstwową i powiadom kogokolwiek o docelowym miejscu podróży oraz o przewidywanym czasie dotarcia na miejsce przeznaczenia.
3. Zachowaj ostrożność poruszając się po zaśnieżonym i oblodzonym terenie, zwróć uwagę na zwisające sople, zwały śniegu na dachach budynków, itp.
Jazda samochodem w zimie
Jedną z wielu przyczyn ofiar śmiertelnych w zimie jest niewłaściwe przygotowanie pojazdu do sezonu zimowego oraz brak znajomości postępowania na wypadek unieruchomienia pojazdu lub zabłądzenia podczas podróżowania. Dlatego też, aby bezpiecznie podróżować
1. sprawdź następujące elementy twojego samochodu:
- akumulator,
- płyn chłodzący,
- wycieraczki i płyn do spryskiwania szyb,
- układ zapłonowy,
- termostat,
- oświetlenie pojazdu,
- światła awaryjne,
- układ wydechowy,
- układ ogrzewania,
- hamulce,
- odmrażacz,
- poziom oleju (jeśli jest taka potrzeba, wymień na olej zimowy).
2. Załóż zimowe opony i upewnij się, czy mają odpowiedni bieżnik. Uniwersalne opony radialne zazwyczaj nadają się do większości warunków zimowych. Jednakże, przepisy w niektórych krajach wymagają stosowania opon z łańcuchami lub opon śniegowych z kolcami.
3. Miej przygotowaną skrobaczkę do szyb oraz narzędzie do usuwania śniegu.
4. Utrzymuj co najmniej połowę pojemności zbiornika paliwa w czasie zimy.
5. Starannie planuj długie podróże.
6. Słuchaj komunikatów radiowych o aktualnych warunkach drogowych.
7. Podróżuj w ciągu dnia i jeśli to możliwe, w towarzystwie przynajmniej jednej osoby.
8. W czasie burzy śniegowej staraj się korzystać z komunikacji publicznej.
9. Ubieraj się ciepło. Noś odzież wielowarstwową, lekko dopasowaną.
10. Na czas dłuższej podróży przygotuj wysokoenergetyczne, suche pożywienie oraz kilka butelek wody.
11. Miej w swoim samochodzie:
- migające światło przenośne z zapasowymi bateriami,
- apteczkę pierwszej pomocy oraz niezbędne leki,
- śpiwór lub koc,
- torby plastikowe (do celów sanitarnych),
- zapałki,
- małą łopatkę - saperkę,
- podręczne narzędzia - szczypce uniwersalne, klucz nastawny, śrubokręt itp.,
- przewody do rozruchu silnika,
- łańcuchy lub siatki do opon,
- jaskrawo kolorową tkaninę do użycia, jako flagi sygnalizacyjnej.
Jeśli utknąłeś w drodze
1. Pozostań w samochodzie. Nie szukaj sam pomocy, chyba że pomoc jest widoczna w odległości 100 m.
2. Umocuj na antenie lub dachu samochodu jaskrawą część ubrania (najlepiej koloru czerwonego) tak, aby widoczna była dla ratowników.
3. Użyj wszelkich dostępnych środków do poprawienia izolacji samochodu.
4. Uruchamiaj silnik co godzinę na 10 minut. W czasie pracy silnika włącz ogrzewanie oraz zewnętrzne światła samochodu.
5. Zachowaj ostrożność z uwagi na trujące działanie tlenku węgla w spalinach. Utrzymuj rurę wydechową wolną od śniegu oraz dla wentylacji lekko uchyl okna
6. Zwracaj uwagę na oznaki odmrożeń lub wychłodzenia organizmu.
7. Wykonuj lekkie ćwiczenia dla utrzymania krążenia krwi. Od czasu do czasu klaskaj w dłonie, wykonuj wymachy ramionami. Staraj się nie przebywać w jednej pozycji zbyt długo. Jeśli w samochodzie jest więcej niż jedna osoba, należy spać kolejno, na zmianę.
8. Dla utrzymania ciepła osoby powinny zgromadzić się koło siebie.
9. Unikaj zbędnego lub nadmiernego wysiłku. Zimne otoczenie powoduje dodatkowe obciążenie dla serca. Nadmierny wysiłek, taki jak odgarnianie śniegu albo pchanie samochodu może spowodować zdrowotne dolegliwości.
II. Skażenie promieniotwórcze
Wypadki z udziałem środków promieniotwórczych mogą zdarzyć się wszędzie tam, gdzie materiały radioaktywne są używane, składowane lub transportowane. Materiały radioaktywne są niebezpieczne z powodu szkodliwego oddziaływania promieniowania jonizującego na komórki ciała.
Czynniki, które minimalizują oddziaływanie promieniowania na ciało to:
1) odległość;
2) osłona;
3) czas.
W przypadku zagrożenia radiacyjnego miej przygotowane następujące rzeczy:
1) latarkę i zapasowe baterie;
2) przenośne radio na baterie i zapasowe baterie;
3) apteczkę i podręcznik pierwszej pomocy;
4) zapas żywności i wody;
5) zapas worków do przechowywania żywności;
6) otwieracz do konserw;
7) solidne obuwie.
Bądź przygotowany do ewakuacji lub schronienia się w swoim domu;
1) opracuj plan porozumiewania się ze sobą członków rodziny;
2) przygotuj na wypadek rozdzielenia podczas zagrożenia plan oraz sposoby powrotu do domu członków rodziny;
3) poproś krewnych lub znajomych zamieszkałych w innych miejscowościach, aby służyli jako punkt kontaktowy dla Twojej rodziny;
4) upewnij się, czy wszyscy członkowie Twojej rodziny znają nazwiska, adresy i numery telefonów odpowiednich osób.
W przypadku incydentu radiacyjnego:
1) zachowaj spokój;
2) nie każdy wypadek związany z uwolnieniem się substancji promieniotwórczej jest dla ciebie niebezpieczny;
3) wypadek może dotyczyć tylko terenu zakładu (elektrowni atomowej) i może nie powodować żadnych zagrożeń zewnętrznych;
4) uważnie i stale słuchaj radia, oglądaj telewizję krajową lub lokalną. Komunikaty określą charakter wypadku, stopień zagrożenia oraz jego zasięg i szybkość rozprzestrzeniania się. Wykonaj podane zalecenia;
5) gdy powracasz do miejsca schronienia z zewnątrz, weź prysznic, zmień buty i odzież, schowaj rzeczy noszone na zewnątrz do plastikowej torby i szczelnie ją zamknij;
6) Jeśli otrzymasz polecenie ewakuacji, wykonaj je niezwłocznie, według zaleceń lokalnych władz (służb ratowniczych);
7) nasłuchuj w radiu i telewizji komunikatów o drogach ewakuacji, tymczasowych schronach i sposobach postępowania;
8) zabierz przygotowane na wypadek ewakuacji rzeczy;
9) pamiętaj o swoich sąsiadach, którzy mogą potrzebować pomocy w sprawowaniu opieki nad małymi dziećmi, osobami starszymi lub niepełnosprawnymi;
10) w razie zaniechania ewakuacji pozostań w domu;
11) zabezpiecz i pozamykaj okna i drzwi, wyłącz klimatyzację, wentylację, ogrzewanie nawiewowe itp.;
12) miej przy sobie cały czas włączone radio na baterie;
13) zamknij (uszczelnij) zasuwy piecowe i kominowe;
14) udaj się do pomieszczeń poniżej powierzchni gruntu;
15) pozostań wewnątrz pomieszczeń do czasu aż władze (służby ratownicze) ogłoszą, że jest już bezpiecznie;
16) jeśli musisz wyjść na zewnątrz, zakryj usta i nos mokrym ręcznikiem;
17) bądź przygotowany do ewakuacji lub schronienia się na dłuższy czas w swoim domu;
18) nie używaj telefonu, jeśli nie jest to konieczne. Linie telefoniczne są niezbędne do prowadzenia akcji ratowniczej;
19) przechowuj żywność w szczelnych pojemnikach lub lodówce;
20) niezabezpieczoną żywność przed schowaniem dokładnie opłucz;
21) zrezygnuj ze spożywania owoców, warzyw i wody z nie-pewnych źródeł;
22) postępuj zgodnie z zaleceniami wydanymi przez władze (służ-by ratownicze) do czasu odwołania zagrożenia skażeniem promieniotwórczym.
Po odwołaniu zagrożenia radiacyjnego:
1) opuść ukrycie i w razie najmniejszych podejrzeń o skażeniu poddaj siebie i rodzinę zabiegom sanitarnym;
2) unikaj spożywania żywności z ogrodu oraz mleka od krów i kóz, dopóki nie zostaną zbadane przez lokalny urząd sanitarny;
3) w przypadku zarządzenia ewakuacji zabierz ze sobą najcenniejsze rzeczy, odzież, dokumenty i produkty żywnościowe. Zabezpiecz mieszkanie przed grabieżą.
III. Huragany
Przed wystąpieniem silnych wiatrów:
1) słuchaj prognozy pogody oraz komunikatów podawanych przez rozgłośnie radiowe i telewizyjne;
2) gruntownie oceń stan okien. Jeżeli uznasz to za konieczne - zabezpiecz je odpowiednio;
3) upewnij się, czy wszyscy członkowie twojej rodziny wiedzą, jak postępować w czasie huraganu, oraz naucz ich jak wyłączać gaz, elektryczność i wodę;
4) opracuj plan komunikowania się w czasie zagrożenia na okoliczność, gdy członkowie rodziny są rozdzieleni (realny przypadek, gdy dorośli są w pracy, a dzieci w szkole);
5) naucz dzieci, jak i kiedy wzywa się policję lub straż pożarną, oraz które radio jest nastrojone na odbiór informacji o stanie zagrożenia;
6) zaopatrz się w paliwo do samochodu. Może być potrzebny;
7) upewnij się, czy twoje radio i latarka działają jak należy. Miej zapas naładowanych baterii;
8) pozamykaj zwierzęta oraz odpowiednio zabezpiecz pomieszczenia, w których się znajdują;
9) sprawdź stan apteczki pierwszej pomocy. Zaopatrz się w niezbędne materiały i leki;
10) uprzątnij z obejścia przedmioty, które mogły by narobić szkód (porwane przez wiatr);
11) sprawdź stan apteczki pierwszej pomocy i zaopatrz się w niezbędne materiały i leki;
12) przygotuj rzeczy, które mogą być potrzebne w czasie ewakuacji tj. dokumenty, odzież, żywność, wartościowe rzeczy;
13) nie parkuj pojazdów w pobliżu drzew, słupów i trakcji elektrycznych.
Podczas trwania zagrożenia:
1) miej włączone radio bateryjne, w celu uzyskania komunikatu o zagrożeniu i sposobach postępowania;
2) zachowaj spokój. Nie wychodź na zewnątrz, jeśli nie jest to absolutnie konieczne;
3) jeśli znajdziesz się z dala od domu, pozostań tam, gdzie jesteś, dopóki wichura nie przejdzie;
4) wyłącz główny wyłącznik prądu i gazu - ograniczy to niebezpieczeństwo powstania pożaru;
5) schowaj się w środkowych i najniższych partiach budynku z dala od oszklonych okien, sufitów i drzwi;
6) znajdując się poza domem, pozostań tam, aż huragan nie przejdzie;
7) nie zatrzymuj się pod trakcjami elektrycznymi, planszami reklamowymi, drzewami itp.
Jeżeli służby ratownicze zalecają ewakuację:
1) wyrusz tak szybko jak to tylko możliwe;
2) opuszczając mieszkanie wyłącz energię elektryczną, oraz główny zawór wody i gazu, wygaś ogień w piecach, oraz zabezpiecz dom;
3) zawiadom kogoś, poza zasięgiem wichury, dokąd się ewakuujesz;
4) zabierz przygotowany zawczasu podręczny bagaż, oraz ciepłą odzież.
Po ustąpieniu zagrożenia:
1) udziel pierwszej pomocy rannym i poszkodowanym osobom;
2) unikaj leżących lub zwisających przewodów elektrycznych;
ostrożnie wkraczaj do swego domu;
3) sprawdź instalację (gazową, elektryczną, wodociągową i ściekową) w zniszczonym domu.
IV. Powódź.
Przed Powodzią:
1. Zorientuj się w gminnym centrum reagowania czy mieszkasz na terenie zagrożonym powodziami i czy twój dom położony jest powyżej czy poniżej powodziowych poziomów wody. Centrum znajduje się w Urzędzie Gminy w której mieszkasz. To do jego zadań należy bezpośrednia ochrona ludności, mienia i środowiska przed powodzią.
2. Zapoznaj się z powodziowymi sygnałami ostrzegania i alarmowania. Może to być dźwięk syreny alarmowej lub inny zwyczajowo przyjęty na terenie gminy sygnał np. gongi, dzwony itp. Dowiedz się na jakich częstotliwościach radiowych nadawane będą komunikaty powodziowe.
3. Przygotuj się do ewentualnej ewakuacji. By była ona efektywna musisz zaplanować:
- kilka alternatywnych tras ewakuacji oraz jej docelowe miejsca,
- sposób i czas ewakuacji dobytku, mienia i członków rodziny.
4. Miej pod ręką przygotowane rzeczy na wypadek nadejścia katastrofy:
- latarki z zapasowymi bateriami,
- przenośne radio tranzystorowe z zapasowymi bateriami,
- apteczkę pierwszej pomocy,
- niezbędny zapas żywności i wody.
5. Opracuj plan komunikowania się na wypadek zagrożenia. Domownicy, z uwagi na pracę i naukę, mogą być rozdzieleni. Określ punkt kontaktowy u najbliższej rodziny lub znajomych zamieszkałych na terenach nie zagrożonych.
6. Omów z rodziną plan zabezpieczenia się przed kataklizmem. Upewnij się, że wszyscy członkowie twojej rodziny znają sposób postępowania na wypadek powodzi. Szczególną uwagę zwróć na dzieci. Naucz je jak i kiedy wezwać policję, straż pożarną, straż gminną i inne służby ratownicze oraz jak dostroić radio do określonych częstotliwości.
W czasie powodzi:
1. Włącz radio lub telewizor i nasłuchuj komunikatów radiowych na temat pogody stanu wód i rozwijającej się sytuacji powodziowej.
2. Zgromadź, w przypadku gdy woda staje się zanieczyszczona, niezbędne zapasy czystej wody. Wykorzystaj do tego celu wanny, zlewy, dzbany i inne posiadane w domu naczynia.
3. Przenieś, o ile to możliwe, bardziej wartościowe rzeczy na wyższe piętra. Zabezpiecz parter, jeśli czas na to pozwala. Wykorzystaj do tego celu worki z piaskiem, folię lub inne materiały podręczne.
4. Bądź w gotowości do wyłączenia wszystkich instalacji domowych (energia elektryczna i gaz).
5. Zgromadź w jednym miejscu przygotowane zapasy. Jeśli zostanie nakazane puszczenie domów - nie zwlekaj, zrób to natychmiast. Słuchaj zaleceń służb porządkowych przez co zdecydowanie ułatwisz im pracę.
6. Jeśli nie zdążyłeś ewakuować zwierząt, uwolnij je z pozamykanych; pomieszczeń Pamiętaj, że one też posiadają instynkt samozachowawczy i będą dążyć do opuszczenia zagrożonego rejonu.
7. Nie wchodź, jeżeli nie jest to konieczne, do naniesionej przez powódź wody. Nie przekraczaj zwłaszcza nurtów wodnych. Pamiętaj, że nawet 15-centymetrowa warstwa wody może cię przewrócić. Nie próbuj także przejeżdżać przez wodę powodziową samochodem lub pozostawać w nim w przypadku jego unieruchomienia.
8. Zgłoś się ochotniczo do pomocy w walce z powodzią. Do tego celu nie są potrzebne specjalne kwalifikacje. Twoja pomoc może się przyczynić do znacznego zminimalizowania strat spowodowanych powodzią. Informacje o tym gdzie możesz być potrzebny znajdziesz w lokalnym komitecie przeciwpowodziowym.
Po powodzi:
1. Słuchaj komunikatów radiowych i telewizyjnych i nie wracaj do domu dopóki nie będziesz miał pewności że jest to bezpieczne.
2. Po powrocie do domu, dokonaj jego szczegółowych oględzin. Sprawdź stan fundamentów, ścian, podłóg, sufitów, drzwi i okien. Upewnij się, że budynek nie grozi zawaleniem. Sprawdź także stan przewodów elektrycznych i gazowych.
3. Wyrzuć całą żywność która miała kontakt z wodą powodziową. Usuń także padłe w wyniku powodzi zwierzęta.
4. Wykonaj zdjęcia zniszczeń oraz dokonaj szacunku strat.
5. Włącz się czynnie, jeśli nawet nie posiadasz żadnego sprzętu, w likwidację skutków powodzi. Wystarczy tylko zgłosić chęć uczestnictwa w tej akcji. Dalszymi twoimi poczynaniami pokieruje komitet przeciwpowodziowy.
V. Pożary
Pożar w mieszkaniu na ogół można ugasić w zarodku. Jeżeli jednak ogień rozprzestrzeni się twoje szanse przeżycia zależeć będą od tego jak szybko i bezpiecznie opuścisz mieszkanie. Pożar postępuje szybko i najczęściej nie ma czasu na zabieranie kosztownych rzeczy.
Po 2 minutach ogień może stać się groźny dla życia. W ciągu 5 minut cały dom może stanąć w płomieniach.
Aby bezpiecznie ewakuować się z płonącego mieszkania należy:
1) zachować spokój, panika to zły doradca,
2) zawczasu przygotować plan ewakuacji i zapoznać z nim wszystkich domowników,
3) droga ewakuacyjna winna być wolna od wszelkich przeszkód utrudniających ewakuację,
4) wyłącz zasilanie elektryczne i gazowe w domu,
5) w przypadku dużego zadymienia - czołgaj się; dym zalega od góry i może zawierać substancje toksyczne (tlenek węgla – czad ,inne powstające wskutek termicznego rozkładu farb, lakierów, tworzyw i włókien sztucznych),
6) unikaj wywoływania przeciągów, które potęgują pożar,
7) jeżeli opuszczasz pomieszczenie upewnij się czy za zamkniętymi drzwiami nie ma ognia, np. przez sprawdzenie temperatury klamki,
8) przy przekraczaniu strefy ognia okryj się mokrym kocem, przesłoń oczy i włosy,
9) w przypadku odcięcia od drogi ewakuacyjnej zamknij drzwi od pomieszczenia, jeśli to możliwe wyjdź na balkon lub dach budynku, otwórz okno - wzywaj pomocy,
10) nie umieszczaj w oknach krat mocowanych na stałe.
CO ROBIĆ ABY OGRANICZYĆ MOŻLIWOŚĆ ROZPRZESTRZENIENIA SIĘ POŻARU:
1) przy posługiwaniu się otwartym ogniem zachowaj szczególną ostrożność,
2) dbaj o sprawność instalacji elektrycznej i gazowej,
3) nie pal tytoniu w łóżku,
4) przed wyrzuceniem niedopałków do pojemnika na śmieci sprawdź czy nie tlą się,
5) w pobliżu grzejników elektrycznych nie umieszczaj materiałów łatwopalnych, nie kładź na nich ubrań i innych przedmiotów,
6) nie używaj do ogrzewania otwartych grzejników elektrycznych,
7) w kominkach i piecach dbaj o sprawność przewodów kominowych, nie umieszczaj w ich pobliżu materiałów łatwopalnych,
8) zabezpiecz przed możliwością wypadnięcia żaru,
9) nie przechowuj w budynku cieczy łatwopalnych,
10) w przypadku zaprószenia ognia odetnij od niego dostęp powietrza (np.: przykryj mokrym kocem lub ręcznikiem), przykryj pokrywką garnek z palącym się tłuszczem, zalej wodą - za wyjątkiem urządzeń elektrycznych i palących się tłuszczy,
11) jeżeli zapaliło się Twoje ubranie, nie biegaj - pęd powietrza intensyfikuje ogień, połóż się na ziemi i tarzaj się dotąd, aż zdusisz ognia.
VI. Upały
Zbyt intensywny wysiłek w czasie gorącego dnia, spędzanie zbyt długiego czasu na słońcu albo zbyt długie przebywanie w przegrzanym miejscu może spowodować uraz termiczny. Aby móc skutecznie zapobiegać podobnym przypadkom poznaj objawy i bądź gotów do udzielenia pierwszej pomocy w takich przypadkach. Uraz termiczny może przybrać postać oparzenia słonecznego lub przegrzania.
Oparzenia słoneczne
Objawy: zaczerwienienie i bolesność skóry, możliwe swędzenie, pęcherze, gorączka, ból głowy.
Pierwsza pomoc: weź chłodny prysznic, użyj mydła aby usunąć olejki (kremy). Miejsca oparzone polewaj dużą ilością zimnej wody. Jeśli na skórze wystąpią pęcherze, zrób suchy, sterylny opatrunek i skorzystaj z pomocy medycznej.
Przegrzanie
Objawy: Osłabienie, zawroty głowy, pragnienie, nudności i wymioty, kurcze mięśni (zwłaszcza nóg i brzucha), utrata przytomności.
Pierwsza pomoc: Połóż poszkodowaną osobę w chłodnym miejscu (nogi unieś na wysokości 20-30 cm). Poluzuj ubranie. Użyj zimnej, mokrej tkaniny jako okładu do obniżenia temperatury ciała. Podawaj do picia wodę z solą małymi łykami. Jeśli wystąpią nudności, odstaw wodę. Jeśli wystąpią wymioty, szukaj natychmiastowej pomocy medycznej. W przypadku utraty przytomności przy wyczuwalnym oddechu i tętnie, ułóż poszkodowanego na boku.
Bądź przygotowany na wystąpienie gwałtownego ocieplenia !
1) utrzymuj chłodne powietrze wewnątrz pomieszczeń poprzez stosowanie żaluzji w drzwiach i oknach. Rozważ utrzymanie w użyciu zewnętrznych okiennic przez cały rok. Zewnętrzne okiennice latem nie dopuszczają ciepła do wnętrza domu, natomiast utrzymują ciepło w domu zimą. Sprawdź przewody urządzeń klimatyzacyjnych, czy są właściwie izolowane i szczelne.
2) przebywaj wewnątrz pomieszczeń tak długo, jak to możliwe. Jeśli jest brak klimatyzacji, przebywaj na najniższym poziomie budynku, poza zasięgiem światła słonecznego.
3) spożywaj zbilansowane, lekkie posiłki. Regularnie pij duże ilości wody. Osoby cierpiące na epilepsję oraz schorzenia serca, nerek lub wątroby, będące na nisko-wodnej diecie, oraz mające problemy z utrzymaniem płynów, powinny skontaktować się z lekarzem przed zwiększonym przyjmowaniem płynów.
4) ogranicz przyjmowanie napojów alkoholowych. Mimo, że piwo i napoje alkoholowe zdają się zaspakajać pragnienie, to zazwyczaj powodują dalsze odwodnienie organizmu.
5) ubieraj się w luźno dopasowane rzeczy, zakrywające możliwie największą powierzchnię skóry. Lekka, o jasnych kolorach odzież, odbija ciepło i promieniowanie słońca oraz pomaga utrzymać normalną temperaturę ciała.
6) noś okrycia głowy, które skutecznie będą chronić twarz i głowę przed nadmiernym nagrzaniem. Unikaj zbytniego nasłonecznienia. Opalenizna spowalnia zdolność do samoczynnego chłodzenia się. Użyj środków ochrony przed promieniami słonecznymi o wysokim współczynniku skuteczności ochrony.
7) unikaj skrajnych zmian temperatury. Zwolnij tryb życia. Zredukuj, wykreśl lub przeorganizuj wyczerpujące zajęcia. Osoby wysokiego ryzyka powinny przebywać w chłodnych miejscach. Stosuj tabletki solne, ale tylko wtedy, jeśli zostały zalecone przez lekarza.
8) pamiętaj, że podczas upałów występuje zwiększone zagrożenie przeciwpożarowe przebywając w lesie, na podsuszonych łąkach, ścierniskach zachowaj szczególną ostrożność, i staraj się nie zaprószyć ognia.
Podczas suszy:
Zmniejsz zużycie wody! Podlewanie trawników i mycie samochodów marnotrawi wodę. Gdzie tylko możliwe używaj wielokrotnie tej samej wody.
VII. Katastrofy budowlane
Katastrofy budowlane najczęściej powodowane są:
- wybuchami gazu,
- obsunięciem stropów lub nadwerężeniem ważnych elementów konstrukcyjnych budynków,
- tąpnięciami.
Opuszczając dom (mieszkanie):
- wyłącz instalację gazową, elektryczną, wodną,
- zabierz ze sobą dokument tożsamości i inne ważne dokumenty, żywność, koce, odzież, pieniądze,
- zadbaj o to, aby dom opuścili wszyscy domownicy oraz sąsiedzi,
- zachowaj szczególną ostrożność - uwaga na stropy, klatki schodowe,
- o ile nie możesz opuścić budynku (mieszkania) drzwiami wyjściowymi przez klatkę schodową z powodu zagrożenia lub innych przeszkód, uciekaj przez okno lub okna sąsiadów, jeśli to możliwe,
Gdy nie masz możliwości opuszczenia domu:
- wywieś w oknie białe prześcieradło lub obrus - jako znak dla ratowników, że potrzebujesz pomocy.
Gdy jesteś unieruchomiony (przysypany):
- nawołuj pomocy, stukaj w lekkie elementy metalowe - ułatwi ratownikom lokalizację.
Gdy opuściłeś dom (mieszkanie):
- powiadom kierującego akcją ratowniczą o osobach z rodziny i sąsiadach, którzy zostali jeszcze w pomieszczeniach budynku, oraz o osobach, które aktualnie i na pewno przebywają poza domem (w pracy, szkole itp.),
- jeśli posiadasz informacje pomocne w akcji ratowniczej, przekaż je niezwłocznie służbie ratowniczej,
- nie przeszkadzaj w pracy ratownikom,
- nie wracaj na miejsce katastrofy, ani nie wchodź do uszkodzonego wypadkiem budynku bez zezwolenia służb budowlanych, które określą czy takie wejście jest bezpieczne,
- o ile doznałeś obrażeń (jesteś ranny) zgłoś się do punktu pomocy medycznej,
- zgłoś swoje potrzeby do punktu pomocy społecznej lub władz terenowych,
- dalej postępuj, zgodnie z zaleceniami władz miasta, gminy.
VIII. Uwolnienie niebezpiecznych środków chemicznych
Najczęstszą przyczyną uwolnień niebezpiecznych środków chemicznych są:
- awarie i katastrofy w obiektach przemysłowych,
- wypadki cystern kolejowych oraz auto - cystern,
- rozszczelnienia rurociągów przemysłowych,
- katastrofy morskich tankowców i chemikaliów.
ZAPAMIĘTAJ!!!
Pojazdy samochodowe przewożące substancje niebezpieczne w cysternach i luzem są oznakowane pomarańczowymi prostokątnymi tablicami z czarnymi napisami cyfrowymi określającymi rodzaj niebezpiecznej substancji według międzynarodowych oznaczeń, umieszczonymi z tyłu i przodu pojazdu.
Pojazdy przewożące materiały niebezpieczne w sztukach tj. np. w kartonach, beczkach etc.. są przewożone w pojazdach oznakowanych pomarańczowymi tablicami bez oznakowań cyfrowych.
Jeśli jesteś świadkiem wypadku z udziałem NSCH - powiadom natychmiast Straż Pożarną i Policję.
Podaj istotne dane:
- miejsce zdarzenia,
- swoje dane.
- Oddal się z miejsca wypadku, aby zminimalizować ryzyko zatrucia.
- Opuść rejon zagrożony, kierując się prostopadle do kierunku wiatru.
- Chroń swoje drogi oddechowe (zwilżona w wodzie chusteczka, szalik itp.).
- Jeśli jesteś w samochodzie - zamknij okna, włącz wentylację wewnętrzną, staraj się jak najszybciej opuścić strefę skażenia.
- Stosuj się ściśle do poleceń służb ratowniczych lub komunikatów przekazywanych przez lokalne środki przekazu - radio, megafony, TV.
- Jeśli przebywałeś w strefie skażonej, zdejmij ubranie, które uległo zanieczyszczeniu i zmień je na czyste oraz dużą ilością wody przemyj oczy, usta, nos i weź prysznic.
Jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że niebezpieczne środki chemiczne przenikną do Twojego domu, to:
- włącz radio lub telewizor na program lokalny i stosuj się ściśle do poleceń wydanych przez lokalne władze (służby ratownicze),
- uszczelnij wszystkie otwory okienne, wentylacyjne, drzwi - oklejając je taśmą klejącą, obkładając rulonami z mokrych ręczników lub prześcieradeł, - oddychaj przez maseczkę wykonaną z gazy, waty, ręcznika itp.
- pozostań w wewnętrznej części budynku przy zamkniętych drzwiach - w przypadku, gdy istnieje niebezpieczeństwo skażenia chlorem, udaj się na wyższe kondygnacje. W przypadki amoniaku - kieruj się do pomieszczeń położonych na niskich kondygnacjach;
- powiadom o zagrożeniu najbliższe otoczenie,
- wyłącz urządzenia elektryczne i gazowe, nie jedz żywności i nie pij płynów, które mogły ulec skażeniu.
IX. Zagrożenie terroryzmem
POSTĘPOWANIE W SYTUACJACH ZAGROŻENIA INCYDENTEM BOMBOWYM
Oto kilka rad, przygotowanych przez ekspertów z Biura Operacji Antyterrorystycznych Komendy Głównej Policji.
W budynku użyteczności publicznej:
1) zawczasu pomyśl, którędy można się ewakuować. Zapamiętaj, gdzie znajdują się klatki schodowe i wyjścia ewakuacyjne;
2) zwróć uwagę na ciężkie lub łatwo tłukące się przedmioty, które mogą być przesunięte, zrzucone lub zniszczone podczas wybuchu
3) nie przyjmuj od osób obcych żadnych pakunków oraz sam nie pozostawiaj bagażu bez opieki.
4) jeżeli jesteś osobą, która przyjęła zgłoszenie o podłożeniu ładunku wybuchowego lub ujawniła przedmiot niewiadomego pochodzenia, co do którego istnieje podejrzenie, że może on stanowić zagrożenie dla osób i mienia, powinieneś ten fakt zgłosić:
- służbom odpowiedzialnym za bezpieczeństwo w danym miejscu;
- administratorowi terenu, na którym zdarzenie ma miejsce;
- Policji lub Straży Miejskiej.
Pamiętaj ! Informacji takiej nie należy przekazywać niepowołanym osobom, gdyż jej niekontrolowane rozpowszechnienie może doprowadzić do paniki i w konsekwencji utrudnić przeprowadzenie sprawnej ewakuacji osób z zagrożonego miejsca.
W strukturach polskiej Policji funkcjonują pododdziały antyterrorystyczne i komórki minersko-pirotechniczne specjalnie przygotowywane do tego, aby zapobiegać i stawiać czoła aktom terroru.
Zawiadamiając Policję należy podać następujące informacje:
1) rodzaj zagrożenia i źródło informacji o zagrożeniu (informacja telefoniczna, ujawniony podejrzany przedmiot);
2) treść rozmowy z osobą informującą o podłożeniu ładunku wybuchowego;
3) numer telefonu, na który przekazano informację o zagrożeniu oraz dokładny czas jej przyjęcia;
4) adres, numer telefonu i nazwisko osoby zgłaszającej;
5) opis miejsca i wygląd ujawnionego przedmiotu;
Ogłoszenie alarmu bombowego oraz procedury postępowania w czasie zagrożenia bombowego:
1. Do czasu przybycia Policji akcją kieruje administrator obiektu, terenu lub osoba odpowiedzialna za jego bezpieczeństwo.
2. Na miejsce zagrożenia incydentem bombowym należy wezwać służby pomocnicze, takie jak: pogotowie ratunkowe, straż pożarną, pogotowie gazowe, pogotowie wodno- kanalizacyjne, pogotowie energetyczne.
3. Po przybyciu Policji na miejsce incydentu bombowego przejmuje ona dalsze kierowanie akcją.
4. Przy braku informacji o konkretnym miejscu podłożenia bomby użytkownicy pomieszczeń służbowych powinni sprawdzić swoje miejsce pracy i jego bezpośrednie otoczenie pod kątem obecności przedmiotów nieznanego pochodzenia.
5. Pomieszczenia ogólnodostępne (korytarze, klatki schodowe, windy, toalety, piwnice, strychy) oraz najbliższe otoczenie zewnętrzne obiektu sprawdzają i przeszukują osoby wyznaczone lub służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo w danej instytucji.
6. Podejrzanych przedmiotów NIE WOLNO DOTYKAĆ! O ich lokalizacji należy powiadomić administratora oraz osoby odpowiedzialne za bezpieczeństwo.
7. Po ogłoszeniu ewakuacji należy zachować spokój i opanowanie, pozwoli to sprawnie i bezpiecznie opuścić zagrożony rejon.
8. Po ogłoszeniu ewakuacji w miejscu twojej pracy należy je spokojnie opuścić, zabierając rzeczy osobiste (torebki, siatki, nesesery itp.).
9. Identyfikacją i rozpoznawaniem zlokalizowanego ładunku wybuchowego oraz jego neutralizacją zajmują się uprawnione i wyspecjalizowane jednostki i komórki organizacyjne Policji.
10. NALEŻY BEZWZGLĘDNIE WYKONYWAĆ POLECENIA POLICJANTÓW.
Jak powinieneś zachować się po otrzymaniu informacji o podłożeniu lub groźbie podłożenia bomby:
- Podczas działań związanych z neutralizacją "bomby" zastosuj się do poleceń Policji.
- Ciekawość może być niebezpieczna - jak najszybciej oddal się z miejsca zagrożonego wybuchem. Po drodze informuj o zagrożeniu jak największe grono osób, będących w strefie zagrożonej lub kierujących się w jej stronę.
- Po ogłoszeniu alarmu i zarządzeniu ewakuacji w obiektach publicznych, np. supermarketach, halach widowiskowo-sportowych, kinach, niezwłocznie udaj się do wyjścia, zgodnie ze wskazaniami administratora budynku lub wskazaniami upoważnionych osób.
- W przypadku włączenia parkingu dla pojazdów w strefę zagrożenia, nie "ratuj" na siłę swojego samochodu - życie jest ważniejsze.
- Powyższe procedury obowiązują także w wszystkich rodzajach transportu publicznego.
X. Jak uniknąć zatrucia tlenkiem węgla, (CO, czadem)
W okresie obowiązywania sezonu grzewczego nasilają się również przypadki zatrucia osób tlenkiem węgla, czyli czadem.
Ze względu na sposób działania na organizm ludzki, czad zwany jest również cichym, perfidnym zabójcą. Gromadzący się w pomieszczeniu czad jest niewidocznym pozbawionym zapachu gazem, nieco lżejszym od powietrza, trudno rozpuszczalnym w wodzie. Tlenek węgla ma zdolność do wyjątkowo łatwego łączenia się z hemoglobiną (powinowactwo 300 razy szybsze od tlenu), powstaje karboksyhemoglobina, (CO-Hb), a przez to stanowi zagrożenie dla wszystkich organizmów, które wykorzystują hemoglobinę do transportu tlenu do tkanek. Powoduje niedotlenienie tkanek.
Wystąpienie charakterystycznych objawów uzależnione jest od stężenia, CO w otoczeniu, rodzaju wykonywanej pracy i jej obciążenia fizycznego (współczynnik wentylacji płuc), ciśnienia atmosferycznego, objętości krwi, zdolności do dyfuzji w płucach a także cech indywidualnych każdego organizmu. Za stężenie krytyczne uważa się zawartość karboksyhemoglobiny we krwi na poziomie 60-70 %.
Objawy:
Uważa się, że wdychanie tlenku węgla powoduje (wartości orientacyjne):
- w stężeniach ok. 60-240 mg/m³ po paru godzinach - ból głowy,
- w stężeniach ok. 450 mg/m³, po 1-2 godzinach – ból głowy, mdłości, wymioty, osłabienie
mięśni, apatie,
- w stężeniach ok. 900-1000 mg/m³, po 2 godzinach – zapaść, utratę przytomności,
- w stężeniach ok. 1800-2000 mg/m³ , po 20 minutach – zapaść i ryzyko zgonu po 2
godzinach,
- w stężeniach ok. 4000 mg/m³, po 5-10 minutach – zapaść i ryzyko zgonu po 30 minutach,
- w stężeniach ok. 8000 mg/m³, po 1-2 minutach – zapaść i ryzyko zgonu po 10-15 minutach,
- w stężeniach ok. 15000 mg/m³, po 1-3 minutach zgon.
Jak widać, przy wysokich stężeniach, CO, już po kilku wdechach może nastąpić zgon, bez objawów ostrzegawczych, wskutek porażenia układu oddechowego oraz ostrej niewydolności układu krążenia. Powikłaniem zatruć tlenkiem węgla są zmiany zwyrodnieniowe w ośrodkowym układzie nerwowym, nerwobóle i niewydolność płuc, natomiast w zatruciach przewlekłych: bóle i zawroty głowy, znużenie, zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym objawiające się: pogorszeniem pamięci i zdolności koncentracji, bezsennością.
Postępowanie przy zatruciu tlenkiem węgla
- wynieść zatrutego z miejsca narażenia z zapewnieniem własnego bezpieczeństwa ( w razie
potrzeby akcję przeprowadzi Państwowa Straż Pożarna dysponująca odpowiednim sprzętem
izolującym drogi oddechowe),
- zapewnić dopływ świeżego czystego powietrza,
- wezwać pogotowie ratunkowe, konieczna pomoc lekarska,
- jak najszybciej podać tlen,
- jeżeli osoba poszkodowana nieoddycha, ma zatrzymaną akcję serca, należy natychmiast
zastosować sztuczne oddychanie metodą usta – usta, aparatem AMBU oraz masaż serca,
- unikać obciążenia wysiłkiem fizycznym.
W celu uniknięcia sytuacji stwarzającej zagrożenie zatruciem tlenkiem węgla
w budynku, należy przestrzegać zasad określonych w części pierwszej, a ponadto:
- nie należy stosować do ogrzewania pomieszczeń, w których stale przebywają ludzie gazowych przenośnych urządzeń promiennikowych,
- nie należy ogrzewać pomieszczeń za pomocą kuchni gazowych gdyż może to spowodować poważne zatrucia,
- w pomieszczeniach, których występuje spalanie paliwa należy zapewnić skuteczną wentylację,
- nie należy zatykać kratek wentylacyjnych w drzwiach do łazienki oraz od przewodów wentylacyjnych,
- w pomieszczeniu, w którym zachodzi spalanie paliwa z grawitacyjnym odprowadzaniem spalin z wykorzystaniem do spalania powietrza z pomieszczenia, stosowanie mechanicznej wentylacji wyciągowej jest zabronione,
- wszelkie prace naprawcze, przeróbki, modernizacje i prace konserwacyjne przy urządzeniach na paliwo stałe, ciekłe i gazowe powinny wykonywać osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje,
- nie pozostawiaj bez nadzoru potraw na włączonej kuchence, czy ciasta w piekarniku,
- na wyposażenie mieszkań kupuj nowoczesne bezpieczne urządzenia (kuchenki gazowe, przepływowe gazowe ogrzewacze wody) posiadające stosowne atesty, wyposażone w czujniki zabezpieczające przed zanikiem ciągu, czy nieuzasadnionym wypływem paliwa,
- wyposaż również mieszkanie w gaśnice proszkowe, autonomiczne bateryjne czujniki dymu i tlenku węgla oraz gazu,
- nie używaj świec, kaganków, petard, wyrobów pirotechnicznych oraz innych źródeł światła wykorzystujących otwarty ogień w pomieszczeniach mieszkalnych, w sytuacjach mogących spowodować pożar,
- nie stosuj do mycia i prania odzieży cieczy łatwopalnych,
- nie susz odzieży i materiałów palnych bezpośrednio na piecach,
- zawsze zapewnij sobie dostęp do tablic rozdzielczych prądu elektrycznego, gniazdek i wyłączników oraz głównych zaworów gazu i wody.
Zaczadzenie w budynkach mieszkalnych może również pośrednio powodować to, iż w okresie zimowym większość użytkowników budynków uszczelnia okna, drzwi przed zimnem. W ten sposób ogranicza się wymianę powietrza, a tym samym do spalania paliwa nie dostarcza się odpowiedniej ilości tlenu. Niedostateczna ilość tlenu do spalenia paliwa powoduje, że następuje niepełne spalanie paliwa w urządzeniach grzewczych i tworzy się tlenek węgla, czyli czad. W takich przypadkach może dojść również do zaburzenia ciągu w przewodach kominowych i wydostawania się czadu do przestrzeni mieszkalnej, co poważnie zagraża życiu i zdrowiu mieszkańców. Obserwujemy wtedy tak zwany odwrotny ciąg powietrza w przewodach kominowych (z zewnątrz do wnętrza pomieszczenia).
Z powyższymi radami zapoznaj wszystkich użytkowników domu.
Pamiętaj!
Twoje i twoich bliskich zdrowie a może nawet życie może w dużej mierze również zależeć od tego jak poważnie potraktujesz treść naszych rad.
